Rouwdrukwerk

Steeds vaker kiezen nabestaanden voor het digitaal versturen van (een deel van) de rouwkaarten. Dat is een keuze die minder impact heeft op het milieu dan de papieren kaart. Wanneer u wel kiest voor een papieren rouwkaart, zijn er verschillende duurzame opties. Hierbij kunt u denken aan het gebruik van 100% gerecycled papier, ongebleekt papier en een lichte papiersoort.

Ook bij het drukken of printen van de kaarten zelf zijn diverse mogelijkheden. Uitvaartondernemers die zelf de kaarten printen, kunnen de milieu-impact verkleinen door het gebruik van bijvoorbeeld een zuinige printer, milieuvriendelijke inkten en hervulbare tonercartridges. Als een drukkerij de kaarten levert, kies dan een drukkerij die het drukproces zo duurzaam mogelijk inricht. 

 

 

In Nederland is het gebruikelijk om familie, vrienden, kennissen en betrokkenen vanuit de sociale en werkomgeving te informeren over het overlijden van een dierbare door middel van een rouwkaart (ook wel rouwcirculaire genoemd). De rouwkaart bevat persoonlijke gegevens maar ook de meer ‘zakelijke’ gegevens over de uitvaart, zoals plaats, datum en tijd. Het aantal rouwkaarten per uitvaart verschilt maar ligt gemiddeld tussen de 50 en 100 stuks.

Rouwkaarten worden verreweg het vaakst via de post verstuurd. Hiervoor hanteert PostNL speciale verzendsets, die moeten bijdragen aan een snelle en correcte bezorging van de rouwpost.

Ondanks het feit dat de postindustrie onder druk staat en de maandagbezorging is afgeschaft, heeft rouwpost een dermate grote prioriteit dat deze zes dagen per week bezorgd zal blijven worden.

Een aantal weken na de uitvaart worden er bedankkaarten (ook wel rouwdankbetuigingen genoemd) verstuurd aan degenen die hun deelneming hebben betuigd aan de nabestaanden. Bijvoorbeeld door de uitvaart of het afscheid nemen te bezoeken, door te bellen of door een condoleancekaart te sturen.

Soms worden er geen bedankkaarten verstuurd omdat deze tijdens of direct na de uitvaart zijn uitgereikt aan de belangstellenden.

Bij kerkelijke uitvaarten wordt vaak een bidprentje gebruikt. Dit bidprentje wordt uitgereikt bij de avondwake of kerkdienst en kan na de uitvaart als aandenken aan de overledene worden bewaard.

De afgelopen jaren zijn er verschillende ontwikkelingen op het digitale vlak geweest. Nabestaanden kiezen er soms voor een ‘digitale’ rouwkaart te sturen, of de omgeving te informeren via e-mail of social media. Ook zijn er digitale condoleancesites.

De milieu-impact van rouwdrukwerk bevindt zich op het gebied van houtwinning, papierproductie, de inkt en het drukproces. Grote gebieden, waaronder oerbossen, worden gekapt voor de productie van papierproducten. Ontbossing heeft grote gevolgen voor de natuurlijke omgeving. Bij de productie van papier en karton vanuit hout zijn grote hoeveelheden water en energie nodig. Ook het bleken van papier heeft negatieve gevolgen voor het milieu.

Rouwdrukwerk kan zowel door de uitvaartondernemer worden geprint als door een drukker worden vervaardigd door offset drukken. Beide methoden hebben voor- en nadelen voor het milieu. Uit onderzoek van Agentschap NL is gebleken dat de milieu-impact gelijkwaardig is.

De meeste inkt is gemaakt van minerale oliën (aardolie) maar er zijn ook alternatieven van plantaardige oliën. Bij printers kunnen cartridges worden nagevuld zodat er minder plastic cartridges hoeven te worden geproduceerd. Drukkerijen gebruiken veel giftige stoffen en reinigingsmiddelen maar hiervoor zijn inmiddels alternatieven.

Overigens heeft ook e-mail een impact op het milieu door het energieverbruik van computers en internetservers. Deze impact is echter lager dan de impact van papieren post.

Lokale bewoners profiteren over het algemeen niet van de massale boskap in hun regio.
Voor het drukproces geldt dat er gezondheidrisico’s kunnen zijn voor medewerkers.

Op het gebied van hout en papier bestaan verschillende keurmerken. Voor hout is het FSC (Forest Stewardship Council) het keurmerk van goed bosbeheer. Een product met het FSC-keurmerk is gegarandeerd vervaardigd uit hout dat afkomstig is uit een goed beheerd bos.

Voor papier bestaan de keurmerken PEFC, Nordic Swan en Blaue Engel Label. Papier met een PEFC certificaat is vervaardigd via hout uit duurzaam beheerd bos. Nordic Swan is een Scandinavisch keurmerk, waarbij in de hele levenscyclus van het papier rekening gehouden is met het milieu. Het Blaue Engel Label wordt toegekend aan 100% gerecycled kopieerpapier.

Op het gebied van het drukken bestaat het initiatief van de Waterless Printing Association (www.waterless.org).

Vermijd papier dat geen milieukeurmerk heeft, dat gebleekt is en dat zwaar is. Hoe zwaarder het papier, hoe groter de milieu-impact. Bij drukkerijen is het van belang om te letten op het gebruik van stoffen in het drukproces. Inmiddels bestaan er alternatieven voor isoprohyl-alcohol en inkt op basis van aardolie. Ook is de scheiding van afval van belang omdat grondstoffen hergebruikt kunnen worden.

In de grafische branche is veel beweging met betrekking tot milieumaatregelen. Er is een toenemend aantal drukkerijen dat expliciet met duurzaam drukken bezig is. Niet iedere drukkerij maakt echter rouwdrukwerk.

Bent u producent, leverancier, ontwikkelaar en/of ontwerper van duurzame producten en heeft u een suggestie? Of bent u consument en heeft u een idee? Geef deze dan aan ons door in de Virtuele Ideëenbus.