Ook met de keuze wat u de overledene meegeeft in de kist heeft u invloed op de natuur. Kleding van de overledene gemaakt van natuurlijke producten zoals wol, linnen of hennep is een duurzame keuze. Sieraden en brillen kunnen bij de opbaring door de overledene gedragen worden, maar kunt u beter niet mee de kist in geven. Sieraden zijn een prachtig aandenken en kunnen omgevormd worden tot nieuwe sieraden. Een bril kunt u doneren, want is vaak geschikt voor hergebruik.
Elektrische apparaten, zoals mobiele telefoon of gehoortoestel, kunt u ook beter apart houden. In deze apparaten zijn schaarse grondstoffen verwerkt en zijn bovendien goed opnieuw te gebruiken. Foto’s kunnen zonder problemen mee in de kist, net als houten voorwerpen, onverpakt voedsel of een aantal bloemen.
Wanneer de overledene is verzorgd, wordt de kleding aangetrokken die de nabestaanden hebben uitgezocht of die door de overledene is beschreven (op bijvoorbeeld een wensenlijst omtrent de uitvaart). Vaak wordt er voor gekozen om de overledene sieraden te laten dragen tijdens de opbaring en deze vóór het sluiten van de kist af te nemen.
De Wet op de Lijkbezorging, de wet die regelt wat er met een overledene moet en mag gebeuren, geeft geen voorschriften over de kleding die gedragen mag worden of van welke materialen dit gemaakt mag zijn. In het verleden bestond er een ‘Lijkomhulselbesluit’ waarin concrete wettelijke eisen over kist en omhulsels waren opgenomen. Dit besluit en de bijbehorende inspectierichtlijnen zijn echter vervallen, waardoor iedere begraafplaats en crematorium zelf eisen kan stellen. In de praktijk wordt veelal vastgehouden aan de tekst van het oude Lijkomhulselbesluit. Ten aanzien van kleding wordt vaak opgemerkt dat deze bij voorkeur niet uit kunststofmaterialen is vervaardigd, zoals kunststof (panty’s en dergelijk). Deze materialen verhinderen de ontbinding van het lichaam bij begraving.
Tevens stellen crematoria, en vaak ook begraafplaatsen, strenge eisen aan de voorwerpen die in de kist mogen worden meegegeven, zoals bril, foto’s, mobiele telefoons en andere elektrische apparaten. Deze voorwerpen kunnen tijdens het crematieproces ernstige schade aan de crematieovens toebrengen en daardoor gevaar opleveren voor mens en milieu. Bij begraving kunnen een aantal van deze voorwerpen en materialen schade aan het milieu toebrengen.
De productie van kleding kent vele aspecten die niet duurzaam zijn. Hierbij kan gedacht worden aan het gebruik van olie en energie voor de fabricatie van synthetische stoffen, water voor de katoenteelt en chemische processen voor het looien van leer. De arbeidsomstandigheden zijn vaak ongunstig en er kan sprake zijn van kinderarbeid. Voor het vervaardigen van sieraden, glas en apparaten als mobiele telefoons geldt dat er eindige grondstoffen gebruikt worden, er sprake is van vervuiling en het gebruik van veel energie. Voor deze sieraden en voorwerpen geldt dat ze zoveel mogelijk gerecycled moeten worden.
Kleding wordt vaak vervaardigd onder slechte arbeidsomstandigheden. Dit geldt ook voor de winning van de grondstoffen die worden gebruikt voor sieraden, mobiele telefoons en elektrische apparaten.
Voor kleding bestaan de keurmerken GOTS (Global Organic Textile Standard), EKO Keurmerk voor wol en katoen (Nederlands keurmerk voor biologisch geteeld katoen), het Fairtrade Keurmerk voor katoen, SA8000, de Fair Ware Gedragscode, IVN en Demeter voor natuurlijke materialen. Voor sieraden bestaat het Fairmined Gold Keurmerk. Elektrische apparaten kunnen zijn voorzien van het Energielabel, de WEE richtlijn en de RoHS richtlijn. Voor mobiele telefoons geldt bijvoorbeeld de Vodafone Eco Score.
Als u een duurzame keuze wilt maken is het ten eerste aan te raden om geen nieuwe kleding voor de overledene te kopen maar iets uit te kiezen wat al aanwezig is. Bij voorkeur is dit geen kleding van synthetisch materiaal of ander materiaal dat moeilijk afbreekbaar is. Sieraden, bril, voorwerpen van metaal, mobiele telefoons, elektrische apparaten en foto’s zijn slecht afbreekbaar en vormen een belasting voor het milieu.
Er is steeds meer kleding verkrijgbaar die is vervaardigd van duurzame materialen, zoals biologische katoen, linnen en hennep. Het zal daardoor makkelijker worden om duurzame keuzes te maken.
Kleding en andere zaken die overblijven zijn altijd van harte welkom bij kringloopwinkels. Hier krijgen steeds meer mensen belangstelling voor.
Bent u producent, leverancier, ontwikkelaar en/of ontwerper van duurzame producten en heeft u een suggestie? Of bent u consument en heeft u een idee? Geef deze dan aan ons door in de Virtuele Ideëenbus.